2019-cu il ərzində Daxili İşlər Nazirliyi yetkinlik yaşına çatmamış şəxslə evlənmə motivi ilə törədilmiş 175 cinayət aşkarlayıb (VİDEO)
21:24 / 31.07.2020
29 iyul tarixində Marneulidə 15 yaşlı qızın ailə qurmaq məqsədi ilə
qaçırılması və zorlanmasına görə üç nəfər saxlanılıb. Onlardan
ikisi qanunsuz azadlıqdan məhrum etməkdə bir nəfər isə qanunsuz
azadlıqdan məhrum etmək və zorlamada ittiham olunur.
2019-cu il ərzində Daxili İşlər Nazirliyi yetkinlik yaşına çatmamış
şəxslə evlənmə motivi ilə törədilmiş 175 cinayət aşkarlayıb. Bu
barədə DİN-nin İnsan Hüquqlarının Müdafisəi və İstintaq
Keyfiyyətinin Monitorinq Departmanetinin əməkdaşı İza Kasrelişvili
“Marneuli” radiosu ilə söhbəti zamanı bildirib. Onun sözlərinə
görə, qeyd olunan say reallığı əks etdirmir və tez-tez elə hallar
baş verir ki, aşkarlanmır və hüquq müdafiə orqanlarına məlumat
verilmir.
“Yetkinlik yaşına çatmadan evlənmə kontekstində həmin
cinayətə qarşı vaxtında reaksiya göstərmək Daxili İşlər
Nazirliyinin prioritetidir. Əsasən üç belə cinayət var ki, cinayət
məcəlləsi ilə cəzalandırılır. İlk növbədə bu məcburi evlilikdir.
Həmin hərəkət həddi-buluğa çatmış şəxsə qarşı törədildiyi zaman da
cəzalandırılır. Cinayətin törədilməsi 2 ildən 4 ilə qədərə
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır və əksər hallarda bu
cinayəti törədənlər həddi-buluğa çatmamış şəxslərin
valideynləridir. Yetkinlik yaşına çatmadan evlənmə motivində baş
verən daha bir cinayət isə həddi-buluğa çatmamış şəxsin azadlıqdan
məhrum edilməsi, həddi-buluğa çatmamış şəxsin qaçırılmasıdır. Bu da
olduqca ağır cinayətdir və təəssüf ki, Gürcüstanın müxtəlif
regionlarında tez-tez baş verir. Qanun bu cinayətə görə 7 ildən 10
ilə qədər həbs cəzası müəyyən edib. Həmçinin, ən ağır cinayət isə
evlənmək məqsədi ilə həddi-buluğa çatmamış şəxsin 16 yaşa çatmamış
şəxslə cinsi əlaqədə olmasıdır. Bunun cinayət olduğunu dərk
etməyimiz vacibdir.”
Kasrelişvilinin sözlərinə görə, erkən yaşda evlilikə mübarizə üçün
əhalinin məlumatlandırılma səviyyəsinin artırılması vacibdir.
“Marneuli” radiosunun sorğu apardığı sakinlər bildirdi ki, onlar
üçün erkən yaşda evlilik qəbuledilməzdir.
“Uşaqlara, əsasən də erkən yaşda evlədnirilən qızlara
yazığım gəlir. Onlar uşaq dünyaya gətirməli, ailəyə və yoldaşlarına
qulluq etməlidirlər. Erkən yaşda evlənən zaman uşaqlar travma alır.
Şəxsən mən az yaşlı uşağı heç vaxt evləndirmərəm.”
“13-14 yaşında evlənmək olmaz. Əvvəl var idi, amma indi yoxdur. O,
hələ uşaqdır, gəlinciklərlə oynayır, necə evlənə bilər?”
“Qız 19 yaşdan sonra evlənə bilər, ona qədər yox. İndi 15 yaşlı qız
qaçırıblar, olmaz, o, indi yalnız oynamaq istəyir. 27-28 yaşlı
oğlan 15 yaşlı qızla bir yataqda necə yata bilər,
olmaz.”
Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi Aparatı da Marneulidə 15 yaşlı qızın
qaçırılması faktını araşdırır.
Xalq Müdafiəçisinin Gender üzrə Regional nümayəndəsi Mariam
Qvidiani bildirdi ki, ümumiyyətlə Xalq Müdafiəçisinin prioritet
istiqamətlərindən biri qadın hüquqlarının müdafiəsi və gender
bərabərliyidir.
“Təəssüf ki, qeyd olunan məsələlər, erkən yaşda evlilik
halları Kvemo Kartli regionunda çox ciddi şəkildə qalmaqdadır.
Tendensiya olaraq nişanlanma hallarını fərqləndirərdim. Buna guya
ki, adət adı verərək bəraət qazandırırlar, ancaq çox hallarda məlum
olur ki, bu yetkinlik yaşa çatmamış şəxsin öz qərarı deyil. Eləcə
də təəssüf ki, qanunsuz azadlıqdan məhrum etmə halları qeydə
alınır. Bununla bağlı Xalq Müdafiəçisi hesab edir ki, əsas
qabaqlayıcı tədbir məhz məlumatlandırmadır. Çünki bu kişinin
stereotipli düşüncəsinə bağlıdır ki, “qadın onun mülküdür və onu
qanunsuz şəkildə azadlıqdan məhrum edə
bilər.”
Mariam Qvidiani hesab edir ki, dövlətin bu kimi məsələlər olan
halda əsas görəcəyi iş məlumatlandırma səviyyəsinin artırılması və
qabaqlayıcı tədbirlərin gücləndirilməsidir.
Xalq Müdafiəçisinin Gender üzrə regional nümayəndəsi deyir ki, iş
prosesində onların qarşılaşdığı problemlərdən biri odur ki, fakt
səs-küyə səbəb olub icitmailəşdirilən zaman onun üzərində
çalışmalara başlanılır. Digər hallarda hər bir iş tam araşdırılmır
və monitorinq aparılmır. Bu geniş problemdir və yalnız bir qurum
bunu həll edə bilməz.