Marneuli bələdiyyəsinin miqyasında Kür, Algeti, Xrami və Debet çaylarının hündür terraslarının kənarında yerləşən kəndlərdə sürüşmə proseslərinin aktivləşməsi gözlənilir.
Xüsusilə, Kosalı kəndi, Birinci və İkinci Kosalı, Əzizkənd və Algeti əraziləri təhlükəlidir. Kür, Debet və Xrami çaylarının düzənliklərində - Ambarovka kəndindən Qırmızı Körpüyə qədər olan hissədə, Əzizkənd yaxınlığında, I və II Kosalı, İmir, Kürtlər, Qaçağan, Böyük Muğanlı, Şulaveri, Mameyi, Kirəç-Muğanlı və Tamarisi kənd ərazisindəki çalada daşqın və sahillərin yuyulması təhlükəsi var.

Milli Ekologiya Agentliyinin Geologiya Departamentinin “2023-cü ildə Gürcüstanda təbii geoloji proseslərin inkişafının nəticələri və 2024-cü il üçün proqnozlar” bülleteninə əsasən, agentlik 2023-cü ildə Marneuli ərazisində 8 yaşayış məntəqəsini tədqiq edib.

“Qeyd olunan yaşayış məntəqələri daxilində təhlükəli geoloji proseslərin inkişafı o qədər cüzidir ki, ətraf mühitin dəyişməsinə təsir göstərə bilməz, baxmayaraq ki, yaşayış evlərinə, həyətyanı sahələrə və müxtəlif infrastruktur obyektlərinə ziyan vuran, təhlükə yaradan müəyyən aktiv sahələr mövcuddur” - Milli Ekologiya Agentliyinin nəticəsində qeyd olunub.

Milli Ekologiya Agentliyi geoloji proseslərin təhlükəli zonasında olan obyektlərin siyahısını da açıqlayıb. Marneuli bələdiyyəsi üzrə 6 belə yer ayrılıb.

1. Rustavi şəhəri ilə Qırmızı körpünü birləşdirən magistralın cənub sahilində 16,7 hektar sürüşmə sahəsi var ki, bu da yüksək gərginlikli ötürücü dirəklərə və otlaq sahələrinə ziyan vurur. Ətraf Mühitin Mühafizəsi Milli Agentliyi vəziyyəti orta risk kimi qiymətləndirib və dirəklərin köçürülməsini, yerüstü suların tənzimlənməsini tövsiyə edib.
2. Ambarovka kəndində Kür çayının sağ yamacında 65,13 hektar sürüşmə zonası var. Sürüşmə zonası yaşayış evlərinə, təsərrüfat sahələrinə, elektrik ötürücü dirəklərə, su nasos stansiyasına və kəndin daxili yollarına təhlükə yaradır. Milli Ekologiya Agentliyi Ambarovka kəndində sürüşmə zonasını orta təhlükə riski kimi qiymətləndirib və yerüstü suların tənzimlənməsi, monitorinq araşdırmalarının aparılması üçün tövsiyələr verib.
3. Qullar kəndində Xrami çayının sol yamacında sürüşmə sahəsi 3 hektar ərazini əhatə edir. O, evlərə, rabitə dirəklərinə, bağçalara və meyvə bağlarına təhlükə yaradır. Ətraf Mühitin Mühafizəsi Milli Agentliyi Qullar kəndindəki sürüşmə zonasını yüksək riskli kimi qiymətləndirərək yerüstü və yeraltı suların tənzimlənməsini, yamacın terraslaşdırılmasını, aşağı hissədə Xrami çayının sahilinin sağ tərəfə salınmasını və sahil möhkəmləndirilməsinin həyata keçirilməsini tövsiyə edir.
4. İmir kəndində Xrami çayının sağ sahilində 255 metr uzunluğunda sahilin yuyulması təhlükəsi var. Mehmanxananın ətrafı, daxili məhəllə yolu və əkin sahələri təhlükə altındadır. İmirdə təhlükə riski azdır və sahil bərkitmə tədbirlərinin həyata keçirilməsinə ehtiyac var.
5. Kür çayının sağ sahilini 1380 metr uzunluğunda yuyub aparması gözlənilir. Kür çayının 25-30 metr hündürlüyünə qədər sağ terrasının yuyulması və kiçik sürüşmə kütlələrinin buraxılması baş verə bilər, burada kənd təsərrüfatı sahələrinə ziyan dəyir. Milli Ətraf Mühit Agentliyi riski orta səviyyədə qiymətləndirib və dövri monitorinq işlərinə başlamağı, xəbərdarlıq işarələrinin qoyulmasını tövsiyə edib.
6. Candar kəndindən şərqdə, Algeti çayı vadisinin sağ yamacında 3,84 hektar sahədə sürüşmə zonası var. Ətraf Mühitin Mühafizəsi Milli Agentliyinin rəyinə görə, sürüşmə sahəsinin üzərində köhnə dağılmış yaşayış məntəqələri və infrastruktur obyektləri var. Sürüşmə zonası orta risklidir və elektrik dirəklərini zədələyir. Qurumun tövsiyəsinə əsasən, yamacda meşə salınması, vaxtaşırı monitorinq tədqiqatlarına başlanılması və dirəklərin dayanıqlı yerə köçürülməsi zəruridir.

Ətraf Mühitin Mühafizəsi Milli Agentliyinin məlumatına görə, 2023-cü ildə Gürcüstanda 1360 ərazidə sürüşmə, 229 ərazidə isə daşqın baş verib. Bu da 2011-ci ildən indiyədək mövcud olan məlumatlara görə rekord göstəricidir.

Qeyd edək ki, 26 may tarixində Marneulidə baş verən təbii fəlakət əhaliyə xeyli ziyan vurub. Güclü yağışlar nəticəsində Alget, Xrami və Debet çayları daşıb. Marneuli şəhərinin küçələrinin, bələdiyyənin bir neçə kəndini və əkin sahələri bir hissəsini su basıb. Təbii fəlakəti meriyada yaradılmış 6 işçi qrupu öyrənir, lakin hələ də dəymiş ziyanın miqdarı barədə məlumat yoxdur.