Bu ilin mart ayında iki dəfə Marneuli rayonunun məktəblərinə gedib,
yerli uşaqlara dərslər/mühazirələr keçirdim.
Onlara bu ölkənin tarixinin onların da tarixi olduğunu deyirdim:
Müstəqil Azərbaycan parlamentinin birinci sədri Əlimərdan bəy
Topçubaşov Tbilisili müsəlman idi; sekulyar ideyaları təbliğ edən
ilk azərbaycandilli satirik jurnal “Molla Nəsrəddin” Tbilisidə nəşr
olunmuşdu; Gürcüstanın müstəqillik aktına azərbaycanlı millət
vəkilləri imza atırdılar, seçkilərdə ilk müsəlman qadın bizdə qalib
gəlmişdi və s.
Onlara dedim ki, bu Azərbaycanın deyil, Gürcüstanın tarixidir. Bu
yalnız səthidir və “Azərbaycanlı Tiflisin”in tarixi tamamilə
öyrəniləsidir. Vurğulayaraq onların arasından bir neçə tarixçinin
yetişməsini istədiyimi dedim ki, Tiflisin azərbaycanlılara aid
mediasını, icma həyatı və Gürcüstanın inkişafında azərbaycanlıların
rolunu öyrənsinlər. Sonra bu məktəb dərsliklərinə girməlidir ki,
bizim etnik azlıqlarımız özlərini və öz tarixlərini orda görə
bilsinlər. Təəssüf ki, mən bunu dil səddinə görə bacarmıram və bu
azərbaycanlı həmvətəndaşlar tərəfindən ediləsidir. Necə ola bilər
ki, sən və sənin əcdadlarının yer tutmadığı və ya düşmən kimi
göstərildiyi bir tarix dərsliyi ilə təhsil alasan? Necə ola bilər
ki belə bir tarix "sənin” olsun? Səndə belə ölkəyə qarşı sadiqlik
hissi necə yaransın?
Bu əsla liberalyana əzilib-büzülmək deyil. Əksinə, bu rasional
vətənpərvərlikdir. Biz bu xalqın Gürcüstan üçün çalışmasını,
Gürcüstana sadiq olmasını, gürcücə danışmasını və lazım gəlsə,
hətta vuruşmasını istəyirikmi? Zənnimcə, istəyirik. Ən azı
istəmirik ki, onlar özlərini Azərbaycan dövləti ilə
əlaqələndirsinlər.
O zaman onlara tarixdə olduğu kimi, həmçinin müasirlikdə və
gələcəkdə də öz yerlərini göstərməliyik.
Onların üstünə Andriya Cağmaidze və Eliso Bolkvadzeni salacağıqsa,
buna necə nail olacaqlar?
Bu insanlar artıq 400 ildir bu torpaqda yaşayırlar. Necə ola bilər
ki, onlara 35 il öncə Svanetidən gəlmiş adam “arzuolunmaz qonaq” və
ya daha ağır nəsə desin? Şah Abbasın günahlarını bu xalqa niyə
yükləməliyik?
Azərbaycan səfirliyi çox yaxşı və konstruktiv bəyanat verdi, onlara
çox təşəkkürlər, lakin bura qədər necə gəldik?! Sabah Azərbaycan
səfirliyi “çırpın onları” desə, Cağmaidze bu məsələdə işə
yarayacaqmı?
Sanki iki dəfə belə bədbəxtçiliyə düşməmişik kimi, indi də durub
həvəslə üçüncü dövrə vururuq.
Payıma düşən qədərincə ürəyim partlayır, hey elə məktəb-məktəb gəz,
azərbaycanlı həmvətənlərinə, bu ölkənin tarixinin onların da tarixi
olduğunu “təlqin et”, sonra da Cağmaidze dursun və “arzuolunmaz
demoqrafik mənzərə” haqqında danışsın... İstədiyin qədər həmin
məktəblərə get, amma əgər dövlət siyasəti dominant dini
bürokratiyanın öhdəsinə verdikdə, bunu heç bir “təlqinlə” bərtərəf
edə bilməyəcəksən. Patriarxlığın belə münaqişəyə rəy bildirməyi
alovu nöyütlə söndürmək cəhdidir.
İşi çox yanlış aparırıq və günlərin birində də geosiyasətin çarxı
pis döndüyündə, partlaya bilərik. Hər halda özümüzə qarşı
dinamitimizi özümüz hazırlayırıq.
Beka Kobaxidze
professor, tarixçi
Mənbə: Gündəlik Gürcüstan