İranın Baş Prokuroru Məhəmməd Cəfər Montazeri, İslam
Respublikasının digər şeylərlə yanaşı, İslami geyim tərzinə nəzarət
edən “Əxlaq Polisi”ni ləğv etdiyini açıqlayıb.
Bu elanın fonunda sentyabrın ortalarından bəri davam edən etirazlar
görünür.
"Əxlaq polisinin ədalətlə heç bir əlaqəsi yoxdur" deyən prokuror
Montazeri ictimaiyyətə onu da bildirib ki, hökumət qadınlara çadra
taxmağı məcbur edən qanuna yenidən baxa bilər.Onun sözlərinə görə,
parlament və Ədliyyə Nazirliyi bu məsələni müzakirə edir və bir-iki
həftəyə qərar gözlənilir.
Bundan əvvəl İran rəsmiləri etirazçıların tələblərinin yerinə
yetiriləcəyi ehtimalını istisna etmişdi.
Sentyabrın 16-da Kürdüstandan Tehrana gələn 22 yaşlı Məhsa Zina
Əminin çadranı səhv taxdığı üçün “Əxlaq Polisi” tərəfindən həbs
edilməsindən sonra geniş etirazlar başlayıb. Əmini iki gün sonra
xəstəxanada qaldıqdan dünyasını dəyişib. Ölümün səbəbi müstəqil
ekspertiza tərəfindən müəyyən edilməyib.
İran hökuməti etirazları qızışdırmaqda Qərbi, ABŞ-ı, İsraili və
əlaqəli “terror qrupları” və kürd müxalifətçiləri ittiham edir.
“Əxlaq Polisi” 2006-cı ildə keçmiş prezident Mahmud Əhmədinejadın
dövründə “davranış patrulu” kimi yaradılıb və onun zabitləri
iranlıların, ilk növbədə qadınların “təvazökarlıq qaydalarına”
riayət etməsinə və hicab taxmasına nəzarət edirdi. İranlı qadınlar
tez-tez “əxlaq polisi”nin kobud rəftarından xəbər verirlər.
İran təhlükəsizlik qüvvələri “Qadınlar, həyat, azadlıq” şüarları
səsləndirən və rejimin devrilməsinə çağıran etirazçıları
sıxışdırıb.
Osloda yerləşən hüquq qrupunun məlumatına görə, sentyabr ayından
bəri etirazlarda ölənlərin sayı onlarla azyaşlı və uşaq olmaqla
400-ə çatıb.
Noyabrın 14-də İran məhkəməsi aksiya iştirakçılarına ilk ölüm hökmü
çıxarıb.
İranın dövlət televiziyasına müsahibəsində təhlükəsizlik nazirinin
müavini Məcid Mirəhmədi dekabrın 4-də bildirib ki, etirazların əsas
səbəbi iqtisadi xarakter daşımır. “Bu, məsələlərdən biridir, amma
əsas deyil” deyən o, buna səbəb kimi “haqsızlığa etiraz” olduğunu
bildirib.
İran prezidenti İbrahim Rəisi dekabrın 3-də deyib ki, İranın İslam
təməli konstitusiyada təsbit olunub, lakin “konstitusiyanın həyata
keçirilməsi üçün çevik üsullar var”.