Gürcüstanda etnik azlıqların siyasi iştirakı mühüm bir problem
olaraq qalmaqdadır. Bu IDFI-in araşdırmasında
qeyd olunmuşdur və müəllifi Marneuli sakini Fəqan Abbasovdur. Biz
onun vurğuladığı əsas nəticələri qısaca təqdim edirik:
Son illərin Parlament seçkiləri və araşdırmalar göstərir ki, dövlət
strukturları, siyasi partiyalar və etnik azlıqların nümayəndələri
arasında əlaqə zəifdir. Bu əhalinin fəallığına və siyasi proseslərə
cəlb olunmasına
təsir edir.
Seçki nəticələri:
2020-ci il Parlament seçkilərində majoritar dairələrin sayı 73-dən
30-a endirildi, proporsional sistemlə Parlamentə 120 deputat
seçildi. 48 siyasi partiya və 2 seçki blokunun iştirak etməsinə
baxmayaraq, 490 majoritar namizəd arasından yalnız 16 etnik azlıq
nümayəndəsi idi. 9 partiya mandat qazandı, lakin etnik
azərbaycanlıların və ermənilərin Parlamentdə təmsil olunması
minimum səviyyədə qaldı.
Etnik azlıqların nümayəndəliyi:
Araşdırmalar göstərir ki, deputatlığa 1 335 namizəd arasından
yalnız 33-ü etnik azərbaycanlı və ya erməni idi. Bu partiya
siyahılarının etnik azlıqların maraqları ilə bağlı olmadığını
göstərir. Seçkilərin nəticələrinə görə, “Gürcü Arzusu”nun
namizədləri səslərin yarısından çoxunu qazandılar və bu etnik
azlıqların vəziyyətini xüsusilə pisləşdirdi.
Siyasi iştirak problemləri:
Araşdırma iştirakçıları və ekspertlər hesab edirlər ki, siyasi
iştirakın təmin edilməsi üçün dövlət tərəfindən siyasi istəyin
mövcudluğu vacibdir. Gürcüstanda demokratiya keyfiyyəti daha da
pisləşib. 2009-cu ildən etnik azlıqların nümayəndələrinin sayının
artırılması nəzərdə tutulan strategiyalarda uğurlu addımlar
atılmayıb.
Məlumat və kommunikasiya:
Gürcüstanda etnik azlıqlar tez-tez təcrid olunur. Dövlət dilini
bilməmək və məlumat çatışmazlığı mühüm problemlərdir. Ekspertlər və
fokus qruplar bildirirlər ki, dövlət strategiyası mediada məlumatın
əlçatanlığını nəzərdə tuturdu, lakin bu sahədə atılan addımlar
yetərli deyil. İctimai yayımçının media siyasəti etnik azlıqların
ehtiyaclarına xidmət etmir.
Yerli seçkilər və nümayəndəlik:
Yerli gənclərin fikrincə, etnik azlıqların nümayəndəliyi siyasətdə
artır, lakin bu bütün regionlara aid deyil. Məsələn, Axalkalaki və
Ninotsminda bələdiyyələrində etnik ermənilər daha yaxşı təmsil
olunurlar, lakin Kvemo Kartli bölgəsinin bələdiyyələrində bu
nümayəndəlik daha az aktivdir.
Seçkilərdə qarşıdurma:
Ekspertlər qeyd edirlər ki, seçkilərin yaxınlaşması ilə yanaşı
etnik azlıqlarla bağlı qarşıdurmalar artır. Namizədlərə tez-tez
təzyiqlər olur ki, bu da azlıqların siyasi iştirakına mənfi təsir
göstərir. 2016-cı il seçkiləri zamanı baş verən hadisələr və
qarşıdurmalar göstərir ki, etnik azlıqların nümayəndələrinə təzyiq
siyasi proseslərin təhlükəsizliyini hədələyir.
Siyasi dəyişikliklər:
2008-ci ildən başlayaraq, Gürcüstanda etnik azlıqların hakim
partiyaya dəstəyi nəzərəçarpacaq dərəcədə azalmışdır. 2012-ci ildə
85%-lik dəstək 70.7%-ə, 2016-cı ildə isə 53.48%-ə endi. 2020-ci il
seçkilərində müxalifət partiyalarının səs sayı demək olar ki, üç
dəfə artdı.
Nəticə:
Son illərdə etnik azlıqların seçki davranışı mühüm dəyişikliklərə
uğramışdır. Hakimiyyət tərəfindən tələb olunan siyasi istək və
qanunverici mexanizmlərin olmaması şəraitində bu qruplar siyasi
proseslərin mühüm iştirakçılarına çevrilə bilərlər. Siyasi
partiyalar etnik azlıqların ehtiyaclarını nəzərə almalı və onlarla
sıx ünsiyyət qurmalıdırlar ki, onların siyasi proseslərdə aktiv
iştirakını təmin etsinlər.