Sadaxlı kəndində illərdir axmayan Bənövşə çayı - (Foto/Video)
16:47 / 07.05.2020
Sadaxlı Borçalının ən qədim və böyük kəndlərindən biridir.
Müəyyən səbəblərə görə bu kənd öz yerini 1-2 km olmaqla 2-3 dəfə
dəyişib. Sadaxlı ilk vaxtlar Bənövşə çayının (yerli əhali onu
çaxrax da adlandırır) sol tərəfində Daşçıxan adlanan yerdə
yerləşib. O, zamanlar Bənövşə çayı ilin hər fəslində gurultulu
axırmış.
Bənövşə çayının mənbəyi Ləlvər dağından başlayır. Kənd sakinlərinin
keçmiş babalarından eşitdiklərinə görə, əvvəllər çayın üstündə
körpü olmadığı üçün çayı keçməkdə daima çətinlik çəkirlərmiş. Çayın
digər tərəfində qəbiristanlıqlar var ki, 400 illik tarixə malik
qədim qəbir daşı da var.
Kənd ağsaqqalların sözlərinə görə, "Bənövşə çayı" o zamanlar gur
gəldiyindən, insanlar yaxınları rəhmətə gedəndə ya qayıq ilə çayı o
tərəfə keçər, ya da başqa yollarla çətinlik çəkərək keçərlərmiş.
Çayın gur gəlməsini meşələrin çox olması və havaların yağışlı
keçməsi ilə əlaqələndirirlər.
"Bizim babalarımız əvvəl deyirdi ki, Bənövşə çayı ildə 2-3 dəfə
daşaraq bütün həyətlərə axar və qarşısına nə gəlir aparırmış.
Təxminən 10 ildən bu yana havaların quraq keçməsi ilə çay qurumağa
başladı. Artıq neçə ildir ki, çay belə gurultulu
gəlmirdi", – Sadaxlı kənd sakini deyir.
Havaların yağışlı keçməsi ilə Bənövşə çayında hal-hazırda suyun gur
gəldiyini görmək mümkündür. Lakin ətrafa tullanan zibillər də
gözdən qaçmır. Burada yaşayan kənd sakinləri deyir ki, əvvəllər
zibil qutuları olmadığı üçün zibilləri məhz bura atıblar və bu
tullantılar illərdir burada qalmaqdadır.
Onu da qeyd edək ki, artıq neçə ildir ki, Bənövşə çayının üstündə
"Avdı kişinin körpüsü” adlandırılan körpü salınıb. Deyilənlərə
görə, 1970-80-ci illərdə Sadaxlı kənd sakinləri başda Layışov Avdı,
Məmmədov Məhəmməd, Xudiyev Həmid və başqaları həm maddi, həm mənəvi
dəstək olaraq bu körpünü salıblar. Avdı kişi təmir işləri ilə
yaxından məşğul olduğu üçün kənd sakinləri körpünü "Avdı
kişinin(babanın) körpüsü” adlandırırlar.