"Aktual mövzu" verilişi – Evdə istehsal olunan süd məhsulları 2020-ci ildən piştaxtalardan yığışdırıla bilər
Avropa Birliyi ilə dərin və hərtərəfli azad
ticarət sahəsi haqqında saziş Assosiasiya sazişinin vacib
hissəsidir.
Çünki yalnız o, Avropa Birliyi ilə iqtisadi
inteqrasiya mexanizmini əhatə edir. Gürcüstan üçün Avropa
Birliyinin daxili bazarını açır. İstehsal üçün hazırlanan məhsullar
yeni tənzimləmələrə ehtiyac duyur.
Onlar arasında yaxınlarımızdan almağa öyrəşdiyimiz məhsullar da
var. Ola bilsin sağlamlıq üçün zərərli olsun. Nəinki Avropa
Birliyinin bazarı ola bilsin yerli bazarda da yer tuta bilməsin.
Belə məhsulların siyahısına süd məhsulları daxildir.
Marneuli sakini Naira xala süd məhsullarnı tez-tez alır. Doğrudur
yeni məlumatları almayıb. Amma dəyişiklik üçün hazırdır. Bununla
bağlı həmkarım Vladimer Çxtinudze onunla söhbət edib və sujetdən
dinləyə bilərik. “Gəlin mənim gözəllərim, gözəl
qızlarım gəldi”.
Bu 47 yaşlı Naira xaladır. O, həyətdə “Lamaza”, “Tebrole”,
“Şvelia”, “Marta”, “Maisa” adlı inəklərini artıq illərdir ki, hər
gün belə gözləyir. O, deyir ki, inəklərin hamısı öz adını
doğruldur. Məsələn, “Lamaza” adlı inəyə baxın, siz də mənimlə
razılaşarsınız ki, həqiqətən də gözəldir – deyir əlində vedrə tutan
Naira xala. O, indi inəkləri sağmağa gedir. Deyir ki, kənddə inəyin
olması mütləq vacibdir.
47 yaşlı Naira süd məhsullarını əsasən qonşulara satır. İndi onun
iki inəyi sağlır və deyir ki, tezliklə qalan üç inək də sağılacaq.
Belə daha çox süd və gəlir əldə edəcək. Ona görə də süd
məhsullarını sonra başqa alıcılara da satacaq. Ancaq 2019-cu ildə
qüvvəyə minəcək süd məhsullarının yoxanılmasının və ticarətçilərin
öhdəliyinin ciddiləşdirilməsinə dair tənzimləmələr haqqında Naira
xala heç nə bilmir.Ancaq yeniliklərdən də qorxmur.
Marneuli bazarının ətrafında olan antisaitariyaya rəğmən biz
maraqlandıq ki, əhali yüksək riskli məhsullara daxil olan süd
məhsullarını hansı prinsiplə alır. Deyirlər ki, tanışlara etibar
edirlər. Ancaq bu nəzəri olaraq deyilir. Yaxın gələcəkdə qüvvəyə
minəcək süd məhsullarının kontroluna dair tənzimləmələrlə
razılaşırlar.
Marneuli bazarının ətraf ərazisindən başqa daxili
bazarda da süd məhsulları satılır. Bazar iki hissəyə bölünüb.
Müxtəlif rəhvərliyi var. Hər iki bazarın da laboratoriyası var.
Ancaq qatıq, xama, pendir necə yoxlanılır bu başqa məsələdir. Biz
hər iki bazarın laborantı ilə danışmağa və süd məhsullarının
yoxlandığı qurğu ilə tanış olmağa cəhd göstərdik.
Ancaq bazarın birinci hissəsinin rəhbərliyi müsahibə və çəkilişdən
imtina etdi. İkinci hissənin rəhbərliyindən isə yalnı telefon
müsahibəsinə razılıq verdilər. Pendirin bazarda yoxanılması və
əhaliyə təhlükəsiz məhsulun verilməsi haqqında qanunu hamımız
bilirik. Ancaq laborant Nana Kalmaxelidze deyir ki, onların
bazarında pendir hələ ki, vizual olaraq yoxlanılır. Yararlı
olmasını dad ilə də yoxlayırlar.
Süd məhsullarının vizual yoxlanılması, temperatur
rejiminin qorunmaması, antisanitaiya – bunlar əhaliyə böyük təhlükə
yaradan problemlərin bir hissəsidir. Gürücstanın Fermerlər
Assosiasiyasının sədri Nino Zambaxidze süd məhsullaı bazarda super
marketlərdə 2019-2020-ci illərdə qüvvəyə minəcək tənzimləmələrə
əsasən necə satılmalı olduğunundan danışır.
Məsələn, məhsul sağlam heyvandan istehsal edilməlidir.
Higiyenik-antisanitariya normaları qorunmalıdır. Öz baxımından
tənqidi kontrol nöqtələrinin araşdırılmasını nəzərdə tutur. İndiyə
kimi tənzimləmələr böyük istehsalçılar üçün qüvvədə idi. İndi isə
kiçik istehsalçılara da öhdəlik qoyulur.